فرار سرمایه گذاران بخش خصوصی از حوزه ی فرهنگ و هنر

در سال های اخیر علی رغم تاکید دولت های مختلف به شعار “اقتصاد هنر” متاسفانه کمتر شاهد شکوفایی اقتصادی در بخش های هنری بوده ایم .
به همین بهانه به سراغ یکی از فعالان موسیقی در خراسان رفته ایم تا دلیل این موضوع را از بیان ایشان بشنویم.

حامد طاهری تهرانیان متولد سال ۱۳۶۲ بوده و در کارنامه خود ریاست انجمن موسیقی استان ، دبیر جشنواره موسیقی ، مدیر عامل موسسه و آموزشگاه پردیس هنر اردیبهشت و همینطور رئیس انجمن صنفی هنرمندان موسیقی استان و نایب رئیس انجمن مدیران آموزشگاه های موسیقی استان را دارد.

_ وضعیت فیزیکی سالن ها و فضاهای فرهنگی هنری در خراسان را چگونه ارزیابی می‌کنید؟

فضاهای مربوط به آموزش هنر بیشتر توسط بخش خصوصی راه اندازی و بهره برداری می شوند. البته این موضوع در سال های اخیر و با توجه به تورم اقتصادی موجود کمرنگ تر شده است.
اما در خصوص بقیه فضاهای فرهنگی و هنری اعم از نگارخانه ها و سالن های اجرای نمایش و موسیقی ماجرا متفاوت است.
تقریبا در سال های اخیر به جز سالن‌های مربوط به سینما، تقریبا هیچ ساخت و ساز سالن و مرکز آموزشی در زمینه تئاتر و موسیقی و بقیه رشته های هنری در استان نداشته و چند پروژه دولتی که در این زمینه فعال بوده هم کامل متوقف و یا به کندی پیش می رود.مراکزی هم که از قبل فعالیت داشته اند با استهلاک تجهیزات روبرو بوده اند که امکان بروز رسانی برایشان نبوده است .

_ استقبال از سرمایه گذاری بخش خصوصی در رشته های مختلف هنری را در سال های اخیر چگونه می بینید؟

متاسفانه بجز زمینه آموزش هنر (آموزشگاه های آزاد هنری) هیچ سرمایه گذاری دیگری در بخش خصوصی برای ایجاد زیرساخت ها و مجتمع ها و فضاهای فرهنگی هنری نداریم .

راه اندازی آموزشگاه های آزاد هم بیشتر به همت خود هنرمندان آن رشته های هنری هست و کمتر شاهد ورود سرمایه‌های دیگری در این بخش هستیم، به عنوان مثال ممکن است سرمایه گذاری که هیچ تخصصی در غذا ندارد حاضر به ساخت و مشارکت در ساخت یک کافی شاپ و رستوران باشد اما به هیچ وجه تمایل به مشارکت در ساخت یک فضای فرهنگی و هنری نیست .

_ به نظر شما ریشه این اتفاق در کجاست ؟

به عقیده من تا زمانی که سه ضلع اصلی اقتصاد هنر یعنی هنرمند، بخش خصوصی، بخش دولتی در کنار یکدیگر نباشند نباید انتظار شکوفایی در این مقوله را داشته باشیم
عدم شناخت هنرمندان شاغل در رشته های هنری از مقوله ای به نام اقتصاد هنر، نبود عزم جدی برای توسعه فضاهای فرهنگی هنری توسط دولت، عدم تمایل بخش خصوصی به سرمایه گذاری در فرهنگ و هنر، از اصلی ترین مشکلات این حوزه است.

_ به عقیده شما هنرمندان، بخش خصوصی و دولت چگونه می‌توانند در توسعه این فعالیت ها مشارکت کنند؟

به نظر من بخش دولتی و حاکمیت نقش اصلی در ایجاد فضای آرام و قابل اعتماد برای سرمایه گذاری دارد.تغییر در سیاست گذاری های هنری و تغییرات مدیریتی در حوزه های فرهنگی هنری، سالهاست آسیب جدی به پیکره هنر و طبیعتا اقتصاد هنر وارد کرده است.
عدم ثبات در تصمیم گیری های فرهنگی هنری، علت اصلی عدم تمایل به سرمایه گذاری بخش خصوصی در حوزه فرهنگ و هنر است .
ما سالهاست شاهد این هستیم که تمام فعالیت های هنری در استان و کشور با تغییر فلان مدیر کلا تعطیل شده و یا رونق گرفته است، این موضوع به این معنی است که تمام اتفاقات و تولیدات فرهنگی هنری می‌تواند بسته به نظر و سلیقه فلان مدیر باشد.
طبیعی است در چنین شرایطی که حتی تا چند ماه آینده را هم نمی‌توان پیش بینی کرد، سرمایه های بخش خصوصی تمایلی به ورود به این بازار را ندارد.

_ و در پایان کلام آخر

جدا از اینکه هنر حقیقتا می تواند انسان ساز باشد، حتی می‌تواند به عنوان یکی از جدی ترین ابزارها در فرهنگ سازی جوامع مورد توجه قرار گیرد، به همین جهت در همه کشور های توسعه یافته دنیا می بینیم که نگاه ویژه ای به حمایت از  فعالیت های فرهنگی و هنری دارند .
حمایت همیشه به معنی بودجه و پول و نقدینگی نیست و اتفاقا حمایت های مستقیم و مالی باعث ایجاد رانت و فساد خواهد شد.
بخش دولتی با ایجاد فضای سالم و بی تنش می تواند مقدمات حضور بخش خصوصی را در سرمایه گذاری های فرهنگی هنری ایجاد کند. قطعا توسعه فضاهای هنری و فرهنگی در ایجاد جامعه ای سالم تر نقش بسزایی دارد.